Trà Phổ Nhĩ Quýt - Loại trà thượng hạng từ Vân Nam
Trà Phổ Nhĩ Quýt là gì?
Phổ Nhĩ Quýt là loại trà được lên men tự nhiên nổi tiếng, rất tốt cho sức khỏe. Quy trình chế biến giống như các loại chè khác: Làm héo, diệt men, vò, sấy khô. Tiếp theo là cho trà vào ủ, đây là giai đoạn quan trọng nhất. Trà được làm ẩm, ủ, dưới tác dụng của độ ẩm và men vi sinh tự nhiên sinh nhiệt. Trà Phổ Nhĩ đạt độ lên men thích hợp sẽ cho ra lá trà màu nâu đỏ với mùi hương gỗ mục, thoảng hương mật ong, sau đó ép trà lại nhồi chặt trong vỏ quả quýt tươi rồi đem phơi nắng. Nhờ thế, tinh dầu quýt thấm vào trà, cho hương vị đặt biệt thơm ngon.
Trà Phổ Nhĩ Quýt là loại trà lên men, trải qua quá trình “hậu lên men” với vỏ quýt, đẩy nhanh “lão hóa” lá trà. Quá trình này mang lại hương vị tương tự trà phổ nhĩ lưu trữ hàng chục năm. Trong các hạng của trà phổ nhĩ chín, hạng cao nhất là Cung Đình, với cánh trà nhỏ dễ dàng nhồi vào vỏ quýt khô.
Nguồn gốc trà Phổ Nhĩ Quýt
Trà Phổ Nhĩ Quýt là một loại trà Phổ Nhĩ chín cao cấp xuất xứ từ Vân Nam, Trung Quốc. Loại trà này được biết đến như một danh trà thượng hạng. Điều đặc biệt của Trà Phổ Nhĩ Quýt là sự kết hợp tinh tế giữa trà Phổ Nhĩ chín chất lượng cao và vỏ quýt tươi tận từ vùng Tân Hội, Giang Môn, Quảng Đông, được thu hoạch vào tháng 8.
Trà có thể tạm chia thành 2 loại là: Trà thuần túy và Trà tái gia công, bao gồm các loại trà được ướp hương hay trộn thêm vào đó các loại thảo mộc khác, ví dụ như các loại trà xanh, trà ô long,… được ướp hương hoa, hồng trà được trộn với hoa quế hay Phổ Nhĩ Chín được thêm vào Vỏ Quýt - Trà Cam Phổ, Hoa Cúc - Cúc Phổ, Lá Nếp - Nhu Mễ Hương,….
Trong sách Trà Kinh của Lục Vũ từng ghi nhận lại cách dùng trà với vỏ quýt dưới thời Đường, cách dùng này từng bị quên lãng một khoảng thời gian, tuy nhiên đã được phục hưng lại dưới thời Nhà Thanh. Có sự tương đồng nhất định giữa Trà Phổ Nhĩ Quýt và trà Earl Grey ướp hương cam Bergamot vang danh.
Vậy tại sao hai loại sản vật từ hai miền địa lý xa xôi và cách biệt như trà Phổ Nhĩ của Vân Nam và vỏ quýt Tân Hội, Quảng Đông đại có thể kết hợp lại với nhau. Câu chuyện bắt đầu từ thời Thanh, niên hiệu Quang Tự, một viên quan tên La Thiên Trì từng làm quan ở Vân Nam, sau khi hưu trí, ông trở về quê ở Tân Hội và mang về rất nhiều trà Phổ Nhĩ Vân Nam. Một hôm, ông bị cảm lạnh và được vợ chuẩn bị cho một ấm nước Trần Bì, tuy nhiên ông lại tưởng rằng đó là nước pha trà và mang toàn bộ số nước đó pha trà Phổ Nhĩ, từ đó một hương vị tuyệt vời được ra đời.
Hương vị của trà Phổ Nhĩ Quýt
Trà Phổ Nhĩ Quýt là sự kết hợp tuyệt vời giữa trà Phổ Nhĩ chín và quýt tươi. Quả quýt được thu hoạch khi còn non và có vỏ dày, sáng bóng, chứa nhiều tinh dầu thơm ngon. Trà Phổ Nhĩ chín cao cấp được chọn, sau đó bỏ quýt bên trong, giữ vỏ, nhồi trà phổ nhĩ vào, sau đó phơi nắng. Quá trình này giúp tinh dầu quýt thấm sâu vào trà, tạo ra hương vị đặc biệt.
Với hương thơm vỏ quýt thanh tao dễ chịu, vị trà không đắng chát, lại tiện dụng khi pha vì được cho vào từng quả quýt nhỏ.Trà Phổ Nhĩ chín và vỏ quýt lại được cộng hưởng với nhau bởi dược tính vượt trội với cơ thể. Tất cả tạo nên hương vị trà độc đáo, nếm một lần sẽ lưu luyến không quên. Trà Phổ Nhĩ Quýt đã được rất nhiều người lựa chọn sử dụng như một liệu pháp thông minh cho sức khỏe, nhất là với người lớn tuổi.
Quá trình sản xuất trà Phổ Nhĩ Quýt
Quy trình thu hoạch quýt bắt đầu khi cây quýt nở hoa vào tháng ba, trổ quả vào tháng tư, và được thu hoạch vào tháng bảy hoặc tháng tám. Các công nhân sẽ lựa chọn những quả quýt đạt tiêu chuẩn để chế biến trà quýt, tuy nhiên họ sẽ không hái hết quả, vì những quả quýt đã hái phải được chế biến thành trà trong vòng hai ngày.
Sau khi thu hoạch, quả quýt sẽ trải qua một quy trình sản xuất trà phổ nhĩ quýt khá tỉ mỉ. Đầu tiên, quả quýt cần được làm sạch và phân loại theo kích thước yêu cầu. Sau đó, một lỗ nhỏ được khoan ở phần trên của quả quýt và tất cả thịt quýt sẽ được lấy ra. Vỏ quýt được làm sạch và phơi khô. Tiếp theo, lá trà phổ nhĩ chín sẽ được đổ vào vỏ quýt. Để làm khô vỏ quýt, người ta sử dụng phương pháp phơi nắng hoặc nướng, khiến vỏ quýt trở nên cứng, giòn và chuyển sang màu nâu đậm.
Cuối cùng, trà phổ nhĩ quýt sẽ được bảo quản cẩn thận trong hộp, cho phép hương thơm của trà và quýt hòa quyện dần dần, chờ đợi những người yêu thích thưởng thức.
Công Dụng Trà Phổ Nhĩ Quýt
Trong Nam Dược Thần Hiệu, Tuệ Tĩnh viết: “Minh trà: trà ngon, vị ngọt, đắng, tính hơi hàn, nhuận tạng, trừ nhiệt khu phong, sáng mắt, nhẹ đầu, hạ đờm, trị chướng lỵ tiêu thức ăn”.
Ông cũng lại viết: “Trần bì: vỏ quýt, vị đắng cay, tính khai thông, khoan trung, tiêu đờm, mạnh tỳ vị, trừ uất nhiệt. Để được lâu năm càng tốt, cho nên gọi là trần bì. Để cả xơ trắng thì tiêu cơm và bổ trung, bỏ xơ trắng thì gọi quất hồng bì thì tiêu đờm phá trệ”. Như vậy, vỏ quýt và trà ngon đứng riêng rẽ đã là những vị thuốc quý, hợp với nhau, giá trị càng tăng gấp bội.
Ngày nay trà Phổ Nhĩ Quýt không chỉ là một thức uống thơm ngon mà còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe và làm đẹp. Một số tác dụng của trà phổ nhĩ quýt có thể kể đến như làm ấm phổi, hỗ trợ điều trị bệnh lý viêm họng, cải thiện chức năng gan, làm trắng và cấp ẩm cho da. Trà cũng giúp giảm mệt mỏi và cải thiện tinh thần, đặc biệt trong mùa đông hoặc thời tiết lạnh. Ngoài ra, trà còn thúc đẩy quá trình trao đổi chất, hỗ trợ giảm cân và tiêu mỡ hiệu quả. Vỏ quýt trong trà phổ nhĩ quýt chứa chanpisu, một chất có tác dụng thúc đẩy chuyển hóa carbohydrate, chống đông máu, nấm, dị ứng, đồng thời giúp làm sảng khoái não bộ.Thưởng thức trà Phổ Nhĩ Quýt, bạn không chỉ cảm nhận được hương vị tuyệt vời mà còn chăm sóc cơ thể một cách tự nhiên và hiệu quả.
Biên tập: Thúy Hiền
